Engel Bedende Değil Eğitimde

Nüfusun yüzde 2'sini üstün yetenekliler oluşturuyor. Türkiye'de bu gruba yönelik sadece iki okul var. Oysa uzmanlara göre, bu çocuklar özel eğitim alamazsa yetenekleri de işlevsiz hale gelebiliyor
Özel eğitime ihtiyacı olanlar sadece görme, işitme ya da zihensel engelliler değil. Üstün yetenekli çocukların da yeteneklerini değerlendirmek, toplum içinde kendilerine yer edinmek için özel eğitim alması gerekiyor. Beyazıt İlköğretim Okulu, Türkiye'de 'üstün yetenekli' çocukların eğitimi için hizmet veren, 'devlete bağlı' tek okul. Başka bir okul ile paylaştığı geçici ve eski binasında, eksik derslikle, yarım gün ders verilen okulda, 108 üstün yetenekli çocuk eğitim alıyor. Üstün yetenekliler tüm olanaksızlıklara rağmen kitaplar çıkarıyor, hikâyeler yazıyor, kent çapındaki tüm ödülleri topluyor.
Üstün yetenekli çocukların eğitimine yönelik ilk adım, bundan üç yıl önce atıldı. İstanbul Üniversitesi (İÜ) Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi (HAYEF) Dekan Yardımcısı ve öğretim üyesi Prof. Dr. Ümit Davaslıgil'in önerisiyle İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve İÜ arasında imzalanan protokol üzerine Beyazıt İlköğretim Okulu, 2002 yılında 'üstün yetenekli çocuklara' yönelik eğitime başladı. HAYEF'de de Üstün Zekâlılar Eğitimi Anabilim Dalı kurularak, üstün yeteneklilere yönelik 'öğretmen kadrosu' yetiştirilmeye başlandı.

Öğrenme süreci hızlanıyor
Beyazıt İlköğretim Okulu'nda halen 490 öğrenci var. Bunlardan 1., 2., 3. ve 4. sınıflardaki ikişer derslikte toplam 269 çocuk öğrenim görüyor. Bunun 108'ini üstün yetenekli çocuklar oluşturuyor. Prof. Dr. Davaslıgil, 'üstün yeteneklilerin normal yeteneğe sahip insanlarla aynı ortamı paylaşması gerektiği için' ortak sınıfların oluşturulduğunu söylüyor. Prof. Dr. Davaslıgil, "Sonuçta bu çocuklar kendi bilgilerini bu toplum içinde kullanacaklar" diyor.
Prof. Dr. Davaslıgil'e göre, üstün yetenekli çocuklar normal zekâya sahip çocukların öğrenim sürecini de tetikliyor: "Üstün yetenekliler okuma-yazmayı kendiliğinden öğrenmiş, bu yüzden bilgi tekrarı yapıldıkça sıkılan, yazı yazmayı sevmeyen, kavrama ve yorumlama yeteneği gelişkin çocuklar. Onların bu özellikleri, aynı sınıfı paylaştıkları, normal zekâdaki öğrencilerin de öğrenme sürecini hızlandırıyor."
Okuldaki, üstün yeteneklilerin bulunduğu sınıflarda normal müfredatın yanı sıra kimi dersler de veriliyor. 'Beceri fonksiyonlarını geliştirme uygulamaları' adlı ders kapsamında 'yap-boz'u andıran geometrik şekiller kullanılıyor. Ayrıca haftada bir saat 'satranç' ve 'drama' eğitimleri veriliyor. Bunun yanı sıra Türkçe ve matematik derslerinde 'üst başarı' grupları oluşturuluyor. Böylece daha yetenekli çocuklardan oluşturulmuş bu grup, bir üst müfredata ilişkin bilgiler ediniyor.

Kitap yazdılar: Bizim sınıf
Yine İngilizce dersi daha 1. sınıfta başlarken, müzik ve resim dersleri ise branş öğretmenlerince veriliyor. Dersler çok boyutlu sürerken, Prof. Dr. Davaslıgil, 15 günde bir sınıf öğretmenleriyle toplanarak eğitimleri değerlendiriyor, okulun rehber öğretmeni ise ayda bir velilerle toplanıyor.
Üstün yetenekli öğrencilerin başarıları da dikkat çekmiyor değil. Son olarak, 3. sınıf öğrencilerinin geçen yıl yazdığı hikâyeler 'Bizim Sınıf' adlı kitapta toplandı ve yayımlandı. İstanbul Lisesi'nin kısa bir süre önce düzenlediği satranç yarışmasında ise tüm derecelerde birincilikler kazanıldı. Kent genelinde yapılan hikâye yarışmasında da ödülleri toplayan okul yine Beyazıt İlköğretim Okulu oldu. Okulun geçen yıl 23 Nisan'da gerçekleştirdiği etkinlikte 3. sınıf öğrencilerinin, 'Chopin'den beş beste çalması, en çok da okul müdürü Eşref Karagözlü'yü duygulandırmış. Müdür Karagözlü, "Bu proje başlamasaydı emekli olacaktım. Bu çocuklar sayesinde mesleğime devam etme kararı aldım" diyor.


                          

Hem öğrenci hem öğretmen
Prof. Dr. Davaslıgil'in koordinatörlüğündeki proje kapsamında, HAYEF'li öğrenciler de haftada bir gün çocukların eğitimine katılarak, 'staj' olanağı elde ediyor.
Buna göre; 1, 2, 3 ve 4. sınıf öğrencileri üniversiteli ağabey ve ablalarından eğitim alıyor. Bölümün ilk öğrencilerinden Bahar Berber, üstün yetenekli de olsa her çocuğun eğitime ihtiyacı olduğunu kaydediyor. Berber, aynı zamanda fen bilgisi öğretmenliği bölümünde okuduğunu, ancak bu alanda çalışmak istediğini ekliyor.

Araştırma görevlisi Marilena Leana ise psikolojik ve rehberlik danışmanlık bölümü mezunu. Leona, yüksek lisans tezi olarak seçtiği, 'üstün zekâ ve normal çocukların problem çözme yetenekleri' konusunda deneyim kazanmak için başladığı görevinde çok mutlu olduğunu söylüyor.
Adem Torun 3. sınıf öğrencisi. Bu bölümü bilerek seçtiğini kaydeden Torun, "Zekâyla ilgili konulara meraklıyım. Bu alanda çalışmak çok eğlenceli. Kendimi şanslı hissediyorum" diyor. 2. sınıf öğrencisi Aymer Soytan da çocuklara seslenirken mutlu olduğunu belirtiyor: "Okul idaresi izin verirse 16 yıldır eğitimini aldığım baleyi bir ders olarak sunmak istiyorum."

İhtiyacı karşılamıyor
Prof. Dr. Davaslıgil, Beyazıt İlköğretim Okulu'nun var olan potansiyelin yüzde 2'sini karşılayabildiğini belirtiyor. Prof. Dr. Davaslıgil, geçen yıl İstanbul'daki RAM'lara 120'yi aşkın başvurunun yapıldığını, bunlardan 30'unun iki ayrı sınavla elenerek okula alındığını belirtiyor. Davaslıgil, okul binasının, dersliklerin ve laboratuvarların yetersiz olduğunu ve öğrenimin de bu yüzden yarı gün yapıldığını anlatarak, koşulların düzeltilmesini bekliyor. Radikal Gazetesinin 9 Aralık 2005 Tarihli Haberi

Yüz çocuktan ikisi üstün zekalı

Sadece İstanbul'da 0-18 yaş arası 60 bin üstün zekalı kişi olduğu tahmin ediliyor. Ama bir çoğu kendi özelliklerine uygun eğitim alamıyor. Bu nedenle de yetenekleri hiç keşfedilmeden yok oluyor. Devamı