· Eğitim sürecinde müzelerden daha aktif ve verimli bir şekilde yararlanılabilmesi için; üniversiteler, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ortaklaşa çalışma yaparak öğretmenler için müze eğitimi el kitabı hazırlamayı planlamaktayız.
· Müze eğitimi ile ilgili çalışma yapan komisyon, kurul vb. örgütlenmelerde müze temsilcilerinin, arkeologların ve ilgili sivil toplum örgütlerinin de yer alması sağlanacaktır.
· Eğitimde müzelerin kullanılabilmesi için müze yönetimi ile okul yönetimleri arasındaki kopukluk giderilmelidir. Bunun için de okullarda ve müzelerde bu kurumlar arasında iletişimi sağlayacak birimler oluşturulması zorunluluktur. Gerek bu konuda gerekse müzelerin eğitimde verimli kullanılmasına yönelik diğer konularda gerekli mevzuat değişikliklerini yapmayı planlamaktayız.
· İl millî eğitim müdürlüklerimizce, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile iş birliği yapılarak ülkemizde yer alan açık ve kapalı müzelerin tam listesi ve adresleri alınıp bunların ilk ve ortaöğretim kurumlarına olan yakınlıkları belirlenecektir. Öncelikle müzelere yakın okulların, buralardan azami derecede faydalanmasına yönelik çalışmalar yapılacaktır. Açık ya da kapalı müzelere uzak olan okulların ise yılda en az bir kez buralara eğitsel amaçlı geziler düzenlenmesi planlanmaktadır. Ayrıca müze eğitimine ve buralara yapılan eğitim amaçlı gezilere uluslararası standart getirilmesine yönelik çalışmalar başlatılacaktır.
· Eğitimde müzelerden verimli bir şekilde yararlanmak için yerel yönetimlerin ve sivil toplum kuruluşlarının desteğinin alınması da bir gerekliliktir. Bunun için il millî eğitim müdürlüklerimizin, yerel yöneticilerle ve sivil toplum örgütleriyle iş birliği yapması sağlanacaktır. Örneğin, belediyelerin billboardlarda ücretsiz müze tanıtımı ve reklamlarına yer vermesi, öğrencilerin müze ziyaretlerine ücretsiz araç tahsis etmesi için çalışılacaktır.
· Müzelerden doğrudan yararlanma imkânı olmayan okullarımızda okuyan öğrencilerimizi de müze eğitiminden yararlandırmak için Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile iş birliği yapılarak müzelerde bulunan tarihî varlıkların ve sanat eserlerinin sanal ortama aktarılmasını planlanmaktadır. Böylece okulların ve öğrencilerin gerek internet yolu ile gerekse bu amaçla hazırlanmış CD ve slaytlar aracılığıyla müze eğitiminden yararlanmalarını amaçlamaktayız.
· Başta internet olmak üzere çeşitli iletişim araçları ile başka ülkelerdeki önemli müzelerle de bağlantı kurulması, buralarda bulunan tarihî varlıkların, bilgi, belge ve eserlerin de slayt, projektör, CD, sinevizyon vb. aracılığıyla öğrencilerimize tanıtılması planlanmaktadır.
Uzay Müzesi
· Müzeleri hem okulların tamamlayıcı bir unsuru hem de eğitim sürecinin aktif parçası hâline getirmek için Kültür ve Turizm Bakanlığımızla beraber bir dizi çalışma başlatılacaktır. Örneğin, müzelerin bir bölümünün amfi, seminer salonu veya sınıf ortamı hâline getirilerek okullardaki derslerin bir kısmının müzelerde verilmesi düşünülmektedir. Bu bağlamda “tarih”, “sanat tarihi” “sosyal bilgiler” “resim” gibi derslerin zaman zaman müzelerde işlenmesi öngörülmektedir. Ayrıca başka müzelerdeki eserlerden de faydalanılabilmesi için buralarda internet erişim imkânları, slayt, CD, projektör ve benzeri materyallerin hazır hâlde bulundurulması planlanmaktadır.
· Müzeler Haftasında okullarımızda müze gezilerinin yanı sıra şiir, resim ve kompozisyon yarışmaları düzenlenecektir. Müzelerdeki tarihî eserlerin minyatürleri veya kopyalarının okullarımızda sergilenerek öğrencilerimizin müzelere ilgisinin artırılması sağlanacaktır.
· Okul çağındaki öğrencilerimizin istemeden de olsa müzelerdeki eserlere zarar verebilecekleri göz önünde bulundurularak bunu önlemek için öğretmenlerimiz müze görevlileri ile sıkı bir iş birliği içinde çalışacak, öğrencilerimizi bu konuda bilinçlendireceklerdir.
· Öğretmen yetiştiren fakültelerin, programlarında müze pedagojisi, müze ile eğitim ve müzede eğitim alanına ilişkin derslere de yer vermesi; öğrencilerini bu konuda hem pratik hem de teorik açıdan eğitmek için müzelerle iş birliğine gitmesi için Yüksek Öğretim Kurumları ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile iş birliği yapmayı planlamaktayız.
· Öncelikle tarihî geçmişi olan okullardan başlamak üzere Bakanlığımıza bağlı ilk ve ortaöğretim kurumlarında okul müzeleri kurulması da planlanmaktadır. Bu müzelerde okulların tarihçesi, ünlü mezunlar köşesi, okul tarihinde eğitim öğretimde kullanılan araç gereçler, yıllıklar, resim ve fotoğraflar, kitaplar vb. sergilenecektir. Fiziki şartları uygun olan okullarımızda tarihî sınıf ortamları oluşturulacaktır. Buralarda sergilenecek araç gereçlerin, tarihî değer taşıyan öğretim materyallerinin temini için okulun eski mezunlarından ve çevre sakinlerinden de yardım istenecektir. Bu gerçekleştiğinde bir çok okul bir misyon ve değer kazanacak, marka hâline gelecektir.
Ülkemiz, pek çok medeniyete beşiklik yapmış, zengin bir tarihî ve kültürel birikime sahip coğrafyada yer almaktadır. Bu nedenle yurdumuzda açık ve kapalı, değişik işlevlere sahip çok sayıda müze bulunmaktadır. Ancak bu müzelerin çoğunun atıl durumda olduğu da bilinen bir gerçektir. Bu durum değişmelidir; müzeler birer tapınak gibi saygın, dokunulmaz, sadece turistik amaçla ziyaret edilen, daha çok da yabancı ziyaretçilere ve elit kesime hizmet veren birer kültür kurumları olarak kalmamalıdır. Ayrıca müzeler, sadece tarihî değerlerin korunduğu yerler olmaktan çıkarılmalıdır; bunun yanında birer eğitim merkezleri işlevini de üstlenmelidir. Tüm bunları dikkate aldığımızda müze ile eğitim anlayışının hayata geçirilmesini eğitimimiz için önemli bir adım olarak görmekteyiz
Basından Yansımalar
'Müzeli Eğitim' başlıyor;
İlköğretimde Türkçe, matematik, sosyal bilgiler, hayat bilgisi ile fen ve teknoloji derslerinin çoğu müzelerde, kültür ve tabiat varlıklarının bulunduğu yerlerde geçecek.
Alınan bilgiye göre, MEB Talim ve Terbiye Kurulu, İlköğretim Türkçe, matematik, sosyal bilgiler, hayat bilgisi ile fen ve teknoloji derslerinde bazı üniteler işlenirken müzeler ile tabiat ve kültür varlıklarından yararlanılmasına yönelik karar alarak ders programlarını buna göre düzenledi.
Buna göre, müzelere, hem gerçek hem de sanal ziyaretler yapılabilecek.Üniteler işlenirken, birden fazla dersin içeriği dikkate alınarak ''Gezi Günü'' şeklinde çeşitli etkinlikler tasarlanabilecek.
Müzeler ile tabiat ve kültür varlıklarının bulunduğu mekanlar için tasarlanacak etkinlikler, imkanlar doğrultusunda gerçek etkinlikler olarak düzenlenecek. Buna imkan olmayan durumlarda ise sanal ortamda gerçekleştirilecek etkinlikler planlanabilecek. Geziler sırasında öğrencilere çalışma kağıtları dağıtılacak. Müze ziyaretinin ardından öğretmenler sınıf içi metin yazma, resimleme, sunu hazırlama, drama gibi etkinlikler düzenleyebilecek. Ayrıca öğrenciler, okul müzesi oluşturulması için teşvik edilecek.
-DERSLER NASIL İŞLENECEK?-
İlköğretim 4. ve 6. sınıflarda matematik dersinin ''Ölçme-Uzunlukları Ölçme'' ünitesi işlenirken, ölçme araçlarının ve birimlerinin sergilendiği arkeoloji, etnografya ve cumhuriyet müzelerine yapılacak gezilerde uzunluk, tartma, zaman ve sıvı ölçme araçları inceletilerek yeniliklerin gerekliliği, öğrencilere nedenleriyle tartıştırılabilecek. Bu uygulama ile öğrencilerin Atatürk'ün önderliğinde ölçme birimlerine getirilen yeniliklerin gerekliliğini nedenleriyle açıklayabilmesi amaçlanıyor.
-OYUNCAK MÜZESİNE GEZİ-
İlköğretim 1, 2 ve 3. sınıflardaki Hayat Bilgisi dersinin ''Okul Heyecanım'', ''Dün, Bugün, Yarın'', ''Benim Eşsiz Yuvam'' ünitelerinin de öğrencilerin öncelikle bulundukları illerdeki Atatürk evlerinden, etnografya müzelerinden veya diğer müzelerden yararlanarak işlenmesi hedefleniyor.
İlköğretim 1. sınıftaki ''Dün, Bugün, Yarın'' başlıklı ünitede öğrencilerin bulunduğu ildeki etnografya müzelerine veya etnografik eserlerin sergilendiği diğer müzelerdeki nesnelerden yararlanarak ''geçmişten günümüze kılık-kıyafette oluşan değişiklikleri araştırıp bir kıyafet tasarlamaları'' amaçlanıyor.
İlköğretim 3. sınıftaki ''Dün, Bugün, Yarın'' başlıklı konu işlenirken öğrencilerin bulunduğu ildeki ''Oyuncak Müzesi'', ''Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi'' gibi müzelere götürülerek, buralardaki nesneleri incelemeleri sağlanacak. Böylece öğrencilerin ''Aile büyüklerinin küçükken oynadıkları oyunları araştırmaları, bu oyunlarla kendilerinin ve arkadaşlarının oynadığı oyunları karşılaştırarak değişimi ve sürekliliği fark etmeleri'' amaçlanıyor.
Yine aynı ünite işlenirken öğrencilerin geçmişten bugüne iletişim teknolojilerinde meydana gelen değişimi araştırmalarını sağlayabilmek amacıyla yakın çevredeki ''Telekom Müzesi'', ''Rahmi Koç Müzesi'' gibi müzelere geziler düzenlenebilecek.
-ÖĞRENCİLER ''AİLE TARİHİ'' OLUŞTURACAK-
İlköğretim 4-7. sınıf sosyal bilgiler dersi işlenirken etnografik eserlerin sergilendiği müzeler ve ailede günlük hayatı yansıtan nesneler (kap-kacak, giyim-kuşam, ev malzemeleri vb.) ile çalışma yapılabilecek. Böylece öğrencilerin sözlü tarih yöntemini kullanarak ve nesnelere dayanarak aile tarihi oluşturabilmelerine, aile ve çevresindeki milli kültürü yansıtan ögeleri fark etmelerine olanak tanınacak.
Öğrencilerin milli mücadelenin kazanılmasında ve Cumhuriyet'in ilanında Atatürk'ün oynadığı rolü fark etmeleri için Kurtuluş Savaşı Müzesi, Anıtkabir Müzesi, askeri müzeler, Atatürk'ün Kurtuluş Savaşı boyunca gezdiği illerdeki Atatürk müzeleri ve Kurtuluş Savaşı'nın yapıldığı mekanlarda (Dumlupınar, Duatepe vb.) incelemelerde bulunulabilecek.
Ayrıca öğrencilerin çevrelerini ve ülkeyi; doğal varlıkları, tarihi mekanlarıyla tanıyabilmeleri amacıyla tarihi mekanlar, milli parklar, açık hava müzelerine (Truva, Kapadokya, Çanakkale, Nemrut vb.) inceleme gezileri yapılabilecek.
İlköğretim 5. sınıftaki sosyal bilgiler dersinin ''Bir Ülke Bir Bayrak'' ünitesi işlenirken ''Ulusal egemenlik ve bağımsızlık sembollerine değer verme'' kazanımı sağlamak için öğrencilerin TBMM Müzesi'ni inceleyebilmelerine olanak sağlanacak.
UFO Müzesi
''Hepimizin Dünyası'', ''Yeryüzünde Yaşam'', ''İpek Yolunda Türkler'' gibi üniteler kapsamında da çeşitli ülkelerdeki doğal varlıklar ile tarihi eserlerin bulunduğu eski yerleşkelere, askeri müzelere sanal veya gerçek ortamda geziler düzenlenebilecek.
-TÜRKİYE SANAL MÜZİK MÜZESİNE ZİYARET-
İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıflara yönelik fen ve teknoloji dersinde öğrenciler, ''Işık ve Ses'', ''Yerkabuğu Nelerden Oluşur?'', ''Canlılar Dünyasını Gezelim Tanıyalım'', ''Ses, Kuvvet ve Hareket'' başlıklı üniteleri incelerken sanal müzelerin yanı sıra doğa harikası kültür varlıklarının bulunduğu yerleri de ziyaret etme şansı bulabilecek. Bu çerçevede Pamukkale, Peri Bacaları, Erzurum Tortum Şelalesi, Nemrut Krater Gölü, Konya Meke Gölü, Kayseri Sultan Sazlığı, Adana Karataş Lagünü, Antalya Çığlıkara Sedir Ormanı, Köprülü Kanyon, Antalya İnsuyu Mağarası, Tokat Ballıca Mağarası Muğla Dalyan, Muğla Sığla Ormanı, Samsun Subasar Ormanı, Göksu Deltası, Van Gölü, Tuz Gölü, Ilhara Vadisi ve botanik bahçeleri ziyaret edilerek, antik tiyatrolar, oluşum süreçleri araştırılabilecek.
''Sesin kaydedilebildiğini ve kaydedilen sesin dinlenebildiğini, bir müzik aletinden çıkan seslerin yüksekliğini ve şiddetini nasıl değiştirebileceğini keşfetmeleri'' amacıyla öğrencilere Türkiye Sanal Müzik Müzesi, TRT müzesi, il müzeleri, özel müzeler ve teknoloji müzeleri gezdirilebilecek.
-''VERİMLİLİĞİ ARTIRACAK...''-
Talim ve Terbiye Kurulu Başkanı Prof. Dr. İrfan Erdoğan, Türkiye'nin zengin bir tarihi ve kültürel birikime sahip olduğuna işaret ederek, buna bağlı olarak açık-kapalı değişik işlevleri bulunan birçok müze bulunduğunu belirtti. Bu müzelerin çoğunun atıl durumda olduğunu vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:
''Müzelerin adeta birer tapınak gibi saygın, dokunulmaz, sadece turistik amaçla ziyaret edilen daha çok da yabancı ziyaretçilere ve elit kesime hizmet veren birer kültür kurumu olarak kalmaması gerekiyor. Müzeler sadece tarihi değerlerin korunduğu yerler olmaktan çıkarılmalı iletişim ve eğitim merkezleri haline gelmelidir. Biz bu noktadan hareketle müzeyle eğitim anlayışının geliştirilmesine büyük önem veriyoruz.
MTA MÜZESİ
Müzelerin eğitim ve öğretim sürecine etkin şekilde dahil olmaları sayesinde okullarımızda tarih, toplum, uygarlıklar ve kültür gibi birçok konu daha verimli işlenebilir. Özellikle Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Fen ve Teknoloji, Resim, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük gibi dersler işlenirken müzelerden etkin biçimde yararlanılabilir. Müze ile eğitim anlayışının hayata geçirilmesi sayesinde öğrenciler bazı konuları yaşayarak öğrenecekler. Böylece öğrenilenlerin de kalıcı olmasına büyük katkı yapacak. Ayrıca çocuklarımızda tarihine, geçmişine ve kültürel değerlerine sahip çıkma bilinci de gelişecek.''
